ฤกษ์ที่ ๑๖ ดาววิสาข

นิทานบทนี้ว่า ยังมีอาจารย์ผู้หนึ่งบอกศิลปศาสตร์แก่ศิษย์ มีศิษย์เรียนรวมอยู่ถึง ๕๐๐ คน ศิษย์ผู้หนึ่งใน ๕๐๐ คนนั้น ได้กระทำชู้ด้วยภรรยาของอาจารย์ อาจารย์รู้เรื่องเข้าก็จับศิษญ์นั้นมัดไว้จนถึงแก่ความตาย ครั้นตายแล้วก็ไปเกิดในท้องแม่โคตัวหนึ่ง อาจารย์จึงไปถามพระฤาษีว่า ศิษย์ที่ทำชั่วนั้นมันตายแล้วจะไปเกิด ณ ที่แห่งใด พระฤาษีก็บอกว่า มันไปเกิดเป็นลูกวัว เดี๋ยวนี้อยู่ในท้องวัวตัวเมียของท่านนั้นแล้ว อาจารย์ก็มาเจาะท้องวัวนั้นเอาลูกออกได้ แล้วก็ขุดหลุมฝังเสีย

เรื่องนี้เทพเจ้าปรารถนาจะให้เป็นคติโลก  จึงอุปถัมภ์กำเนิดให้เป็นดาววิสาข เป็นรูปเหมือนแขนนางดังนี้

เพื่อให้ประจักษ์แก่ตาโลกว่า ศิษย์มิไก้ซื่อตรง หลงไปในอำนาจกามกิเลส กระทำกาเมสุมิจฉาจารย์ด้วยภรรยาของอาจารย์ จึงต้องโทษถึงสิ้นชีวิตในอิทธโลกและปรโลก และจะต้องรับเวรอยู่ชั่วกัลปาวสาน

บทนี้เป็นมูลพยากรณ์ว่า หญิงชายผู้ใดเกิดมาเมื่อพระจันทร์เสวยวิสาขฤกษ์ จะมี่ปัญญารู้ศิลปศาสตร์เป็นอันดี แต่จะต้องเสียเกียรติยศชื่อเสียงคุณความดีตลอดถึงชีวิต เพราะผิดภรรยาท่านผู้มีคุณแล