ฤกษ์ที่ ๓ ดาวกัตติกา

                มีพระมหากษัตริย์พระองค์หนึ่ง พอพระราชหฤทัยในอาจารย์ไตรเพทผู้หนึ่ง ถึงแก่จะพระราชทานพระราชธิดาให้แก่อาจารย์นั้น ศิษย์คนหนึ่งของอาจารย์นั้นมีความรอบรู้วิชามนต์เสมอด้วยอาจารย์เมื่อได้ทราบว่า พระเจ้าแผ่นดินจะพระราชทานพระราชธิดาให้แก่อาจารย์ ก็มีความริษยา และคิดว่าพระราชธิดานั้นควรจะได้แก่เรา ถ้าพระมหากษํตริย์ทรงทราบว่า เราประกอบด้วยวิทยาการ เหมือนอาจารย์แล้ว ก็คงจะพระราชทานพระราชธิดาแก่เราเป็นแน่แท้ คิดดังนั้นแล้วก็ไปเข้าเฝ้าและสำแดงวิทยาการทั้งปวงถวายพระมหากษัตริย์ๆ ก็ยังตกลงพระทัยว่าจะพระราชทานพระราชธิดาแก่อาจารย์ดังที่ดำริไว้แต่เดิม วันเมื่ออาจารย์เข้าเฝ้าพระมหากษัตริย์ เมื่อได้พบกับพระธิดา ศิษย์นั้นแปลงเป็นแมลงภู่บินไปจับอยู่บนดอกไม้ที่ประดับพระเกศแห่งพระราชธิดา อาจารย์เห็นดังนั้นก็โกรธเป็นกำลัง จึงทูลพระมหากษัตริย์ ขอรับพระราชทานดอกไม้ที่บนพระเศียรพระราชธิดานั้นว่าจะสำแดงศิลปศาสตร์ถวาย พระมหากษัตริย์จึงรับสั่งให้พระราชธิดาประทานดอกไม้แก่อาจารย์ แมลงภู่นั้นกระซิบบอกแก่พระราชธิดาว่า ถ้าอาจารย์เข้ามารับอย่าให้รับจากพระหัตถ์เลย จงโยนให้เถิด เมื่ออาจารย์เข้ามารับดอกไม้ พระราชธิดาก็โยนให้ และแมลงภู่นั้นก็กลับกลายเป็นข้าวเปลือกตกลงเหนือพื้นพระราชฐาน อาจารย์เห็นดังนั้นก็กลายเป็นไก่จะกินข้าวเปลือก ข้าวเปลือกก็กลับกลายเป็นเสือปีก คือมีปีกเหมือนนก บินเข้าไล่พิฆาตไก่ ไก่ก็กลับกลายเป็นเสือโคร่งใหญ่ โดดตระครุบเสือปีก เสือปีกก็บินหนีไป ขณะนั้นคนทั้งหลายกลัวเสือโคร่งจะทำร้าย ก็พากันเข้าไล่ทุบตีเสือโคร่งนั้นตาย เมื่ออาจารย์นั้นตายแล้ว ศิษย์นั้นก็ได้รับพระราชทานพระราชธิดาเป็นภรรยาของตน ครั้นถึงกาลมาณะแล้วก็ไปเกิดเป็นไก่ตัวเมียอยู่ในบ้านชายผู้หนึ่ง ต่อมาไก่ตัวเมียมีลูก ๘ ตัว ยังอ่อนอยู่ บังเอิญวันหนึ่ง มีนักบวชองค์หนึ่งมาพักอยู่ที่บ้านที่แม่ไก่อยู่นี้ เจ้าของบ้านหาอาหารอันใดที่จะเลี้ยงนักบวชมิได้ จึงจับแม่ไก่มัดเข้าใส่ลงในหม้อน้ำร้อน ลูกไก่ทั้ง ๘ ตัวนั้น มีความรักแม่ของตน พากันบินลงไปตายตามแม่ในหม้อน้ำร้อนทั้งสิ้น

                เทวดาผู้เป็นใหญ่ในโลก มีความปรารถนาจะให้เรื่องนี้เป็นคดีตราอยู่ในโลกสืบไป จึงอุปถัมภ์กำเนิดเรื่องนี้เป็นดาวฤกษ์ ชื่อ กัตติกา มีหมู่หนึ่ง ๗ ดวง ประดุจฝูงลูกไก่ดังนี้

                 เพื่อแสดงว่า บุคคลที่หาความกตัญญูต่อครูอาจารย์มิได้ ครั้นถึงกาลมรณะแล้ว ก็ต้องไปเปิดเป็นเดรัจฉาน และยังถูกลวกน้ำร้อนอีกเล่า มี่ลูกไก่ก็ไม่สืบวงศ์ หลงตายไปตามกันด้วยความโง่

                เรื่องนี้เป็นมูลในทางพยากรณ์ว่า ผู้ใดเกิดมาเมื่อพระจันทร์เสวยกัตติกาฤกษ์ จะมีรูปงามรอบรู้ศิลปศษสตร์ทั้งปวงอันดี มีผู้จะทำร้ายให้ตายก็มิตาย แต่มักจะให้โทษแก่ครูอาจารย์แลผิดภรรยาท่าน จะเร่าร้อนฉิบหายตายด้วยกามกิเลสแล