ขี้เหล็ก

ชื่อสามัญ	ขี้เหล็ก
ชื่อพฤกษศาสตร์	Cassia siamea (Lamk.) Irwin et Barneby
ชื่ออื่น	ขี้เหล็กแก่น (ราชบุรี) ขี้เหล็กบ้าน (ลำปาง) ขี้เหล็กหลวง (ภาคเหนือ) ขี้เหล็กใหญ่ (ภาคกลางบางที่) ผักจี้ลี้ (ฉาน-แม่ฮ่องสอน) ยะหา (มาเลย์-ปัตตานี) และขี้เหล็กจิหรี่ (ภาคใต้)
วงศ์	FABACEAE (LEGUMINOSAE)
ลักษณะของพืช	ไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงปานกลาง สูงประมาณ 8-15 เมตร ลำต้นมักคดงอเป็นปุ่ม  ยอดอ่อนสีแดงเรื่อๆ ดอกมีสีเหลืองออกอยู่ตามปลายกิ่ง ผลเป็นฝักแบนยาวมีสีคล้ำ เมล็ดรูปไข่ยาวแบนสีน้ำตาลอ่อน เนื้อไม้มีสีน้ำตาลแก่เกือบดำ
วิธีปลูก การบำรุงรักษา	ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ดแล้วย้ายกล้า  เลี้ยงง่าย โตเร็ว สามารถขึ้นได้บนดินแทบทุกสภาพ  ออกดอกเมื่ออายุ 3 ปีขึ้นไป
การใช้ประโยชน์	ดอกและใบขี้เหล็กใช้เป็นอาหาร ในตำราการแพทย์แผนไทยมีการบันทึกประโยชน์ของขี้เหล็กในหลายด้าน เช่น ทำให้ผมชุ่มชื่นเป็นเงางาม ไม่มีรังแค ช่วยเจริญอาหาร บำรุงน้ำดี และบำรุงโลหิต ช่วยให้หลับสบาย มีกากใยสูงช่วยเรื่องระบบขับถ่าย
ข้อมูลเพิ่มเติม	ผู้เฒ่าทางอีสานพูดต่อกันว่า  "เหล็กแดงแทงหาด" ซึ่งหมายถึง แก่นขี้เหล็ก แก่นแดง แก่นหนามแท่ง แก่นมะหาด ควรกินเป็นประจำจะทำให้ร่างกายแข็งแรง แก้ปวดเมื่อย
อ้างอิง	ขอบคุณรูปภาพสวยๆจาก “คลังปัญญาไทย”